Services / Paediatric ophthalmology / Treatment of strabismus

Treatment of strabismus

GENERAL INFORMATION

What is strabismus?

Strabismus is characterized by misalignment of the eyeballs and lack of coordination of their movements. The muscles that move the eyeballs do not work precisely, and as a result the presence of strabismus prevents proper vision. Causes of this condition include trauma, visual impairment, congenital defect, ocular nerve palsy and cataracts.

It is important to remember that the popular claims that strabismus is ‘normal’ and that it is possible to ‘grow out of’ strabismus are simply not true. The treatment of strabismus should be undertaken as soon as possible! With timely treatment, parallel eye alignment can be achieved and good binocular vision can be maintained. Delaying the treatment or ignoring it altogether can lead to permanent loss of binocular vision.

What might concern parents?

Young children often do not understand what it means to ‘see properly’. This is why parents should observe them all the more carefully.

When a child squints their eyes and blinks frequently, rubs their eyes, complains of frequent headaches, watches TV, or looks at the computer or telephone screen from too close a distance, an appointment should be made with a paediatric ophthalmologist.

You should be particularly alert to these signals if either parent has a refractive error, or if there is strabismus or visual impairment in the close or extended family.

PRACTICAL INFORMATION

Diagnostics and ophthalmic examinations in the treatment of strabismus
The treatment of strabismus in children should be undertaken as soon as possible, as sometimes the symptoms of strabismus appear as early as when children are 3 months of age.

Strabismus occurs in various forms, e.g. as covert, concomitant or paralytic strabismus. The most characteristic symptom of strabismus is a visible misalignment of the eyeballs and sometimes an intermittent ‘escape of the eye’ to the side or nose. However, this symptom is not visible in the case of so-called covert strabismus. You should therefore be alert to any worrying signs in your child, such as headaches, eye pain, squinting the eyes, rubbing them frequently, tilting the head, holding a book too close to the eyes, watching television or looking at a monitor from too close a distance. Ophthalmic examinations for strabismus are not painful, but can be tiring for the child. They therefore require cooperation and discipline on the part of the young patient. At Retina, the parent can accompany the child throughout the consultation, and we try very hard to make the stress of the examination as low as possible for the child.

How to prepare the child for an eye examination?

if the child is of school age, talk to them a few days before the appointment and explain why they need to have an eye examination,
it is a good idea to make your child familiar with the ophthalmologist, e.g. by showing his or her photo on a website, pointing out on a map where he or she works, and talking much as possible about the planned appointment,
younger children can be prepared for an ophthalmic consultation by getting engaged in games that resemble an eye examination, e.g. following a moving light source, pointing from a distance to an object or colour and naming it.

Treatment of strabismus

The treatment begins with making diagnosis and identifying the cause of the strabismus. The aim of treatment is to align the eyes correctly and thus achieve the best possible binocular vision.

Strabismus interferes with the formation of correct images in the brain, making stereoscopic (spatial) vision difficult or sometimes completely impossible. At the beginning the ophthalmologist must determine whether the child’s problems with vision are related solely to the visual impairment or also to the strabismus, as low vision can be an independent health condition, or it can accompany strabismus.

Visual impairment is treated by fitting appropriate glasses, covering up the better (dominant) eye and orthoptic exercises. The treatment of strabismus and the treatment of visual impairment require teamwork.

An ophthalmologist performs an eye examination and determines the cause of strabismus, then an optometrist compensates for the refractive error with corrective glasses, and finally an orthoptist conducts vision improvement exercises and assigns exercises to be done at home. The whole process is supervised by an ophthalmologist.

When accommodative strabismus is diagnosed often all that is needed to cure the problem is prescription of the right corrective glasses. Accommodation is the eye’s ability to automatically adjust focus from seeing things at a distance to seeing nearer objects. Children with accommodative esotropia are usually hyperopic i.e. wear corrective glasses with plus power. The eyes cross only when they do not wear their glasses.

Sometimes the strabismus is so severe that the treatment starts with a surgery during which the eyes are aligned.

Only when they are properly aligned, corrective glasses are fitted and vision improvement exercises can be started. In complicated forms of strabismus even several surgeries may be necessary.

What to expect at the basic initial examination for strabismus?

Na początku lekarz okulista przeprowadza wywiad ogólny oraz okulistyczny z rodzicem dziecka. Pyta o najważniejsze fakty medyczne, choroby i obciążenia w rodzinie, ewentualnie zapoznaje się z badaniami wykonanymi w innych placówkach (jeśli takie są).
Następnie lekarz wykonuje testy na:

ostrość wzroku – badanie polega na odczytywaniu z pewnej odległości od specjalnej tablicy obrazków, które stopniowo się zmniejszają. Małe dzieci odczytują rysunki zwierząt lub przedmiotów, starsze – specjalne znaki. Test ostrości wzroku pozwala określić w przybliżeniu wady wzroku i czy oprócz widocznego zeza dziecko nie ma problemów z widzeniem w dal lub z bliska. Badania ostrości wzroku nie wykonuje się z dziećmi, które nie są w stanie zrozumieć poleceń, ponieważ kluczowa jest tutaj współpraca pacjenta z lekarzem.
w kierunku wad wzroku (refrakcji) – przeprowadza się je po porażeniu akomodacji oka czyli po rozszerzeniu źrenicy. Robi się to za pomocą kropli okulistycznych ocznych z atropiną lub cyklopentolatem. U małych dzieci z reguły zakrapla się je 3 razy dziennie przez 2-3 dni przed badaniem. U starszych dzieci od około 10. roku życia stosuje się krople okulistyczne takie jak u dorosłych, które aplikuje się bezpośrednio przed wizytą . Zastosowanie leków porażających akomodację powoduje czasowe zamazywanie się obrazu z bliska (trwające z reguły od kilku godzin do 3 dni). W przypadku badania z porażeniem akomodacji należy więc spytać okulistę, czy dziecko może uczestniczyć w zajęciach szkolnych.
badanie dna oka – przeprowadza się je po porażeniu akomodacji, więc często wykonuje się je w tym samym dniu co badanie wad wzroku. Ma na celu wykluczenie zmian w siatkówce i nerwie wzrokowym. Wykonywane jest przy pomocy oftalmoskopu (urządzenie o kształcie większego długopisu, z silnym, punktowym źródłem światła i soczewką powiększającą) w bardzo bliskiej odległości od oka pacjenta. Lekarz specjalnym źródłem światła świeci w oko pacjenta, jednocześnie obserwując, co dzieje się w tylnym odcinku oka, czyli na dnie badanej gałki ocznej. Badanie trwa kilka minut i jest całkowicie bezbolesne.
badanie synoptoforem – czyli urządzeniem służącym do badania kąta zeza, a także określenia, na jakim poziomie dziecko widzi obuocznie. Aparat składa się z dwóch osobnych lunetek, przez które dziecko widzi dwa różne obrazki. Na przykład jednym okiem widzi lwa, a drugim klatkę. Zadaniem dziecka jest „włożyć lwa do klatki” co świadczy o widzeniu obuocznym. Na początku badania oba obrazki są podświetlone jednocześnie. Zwraca się uwagę na odbicie światła na rogówce tak, żeby odbicie światła ustawione było centralnie. Jeżeli odbicie światła jest symetryczne, gasi się jeden z obrazków. Pozycja oka nie powinna ulec zmianie po zgaszeniu obrazka. Jeżeli oko zaczyna „uciekać”, wtedy przestawiamy lunetkę synoptoforu, tak żeby światło ponownie padało na środek rogówki. Gasimy i zapalamy światło, aż ruch nastawczy oka ustaje. Ustawienie lunetek jest kątem zeza. Dodatkowo dzięki synoptoforowi możemy zbadać, czy obrazy z obu oczu łączą się, czyli sprawdzić, czy dziecko widzi stereoskopowo (czyli przestrzennie).

Uwaga! Leków porażających akomodację nie wolno stosować u dzieci ze zdiagnozowaną wcześniej jaskrą z zamkniętym kątem przesączania!

Is strabismus surgery safe for children?

Operacje zeza należą do względnie bezpiecznych zabiegów okulistycznych. Polegają na wzmocnieniu, osłabieniu lub przesunięciu określonych mięśni gałkoruchowych. W skrócie można powiedzieć, że wzmacnia się słabszy mięsień i osłabia mocniejszy. Zabieg wykonuje się jednocześnie na 1-3 mięśniach jednego oka. Operacja może być przeprowadzona na jednym lub obu oczach, czasem wystarczy jedna, czasem potrzeba ich więcej, zależy to od rodzaju zeza oraz indywidualnych potrzeb danego pacjenta. Operacyjna korekta zeza trwa od 1 do 2 godzin. Odbywa się w znieczuleniu ogólnym. Wykonywana jest zawsze w sali operacyjnej z lekarzem anestezjologiem oraz pełną obsadą medyczną Po zabiegu dziecko spędza około 2 -3 godzin w sali wybudzeń, po czym jeszcze tego samego dnia może wrócić do domu. Ze względu na przepisy sanitarne, rodzic nie może towarzyszyć dziecku podczas operacji – czeka w przygotowanym dla niego miejscu w pobliżu sali wybudzeń.
Rekonwalescencja po operacji zeza trwa kilka dni. W tym czasie pacjent musi unikać nagłego pochylania się i napinania mięśni brzucha. Nie należy też dotykać, trzeć ani uciskać operowanego oka/oczu i zachowywać ostrożność przy myciu twarzy. Zalecane jest też wstrzymanie się od uprawiania sportu. Przez kilka dni po operacji pacjent może odczuwać lekki ból lub dyskomfort w oku lub w jego okolicy, czasem w okolicy oczu pojawiają się zasinienia, krwiaki i tkliwość.