22.04.2025

politykazdrowotna.com kwiecień 2025 Tanie okulary przeciwsłoneczne mogą być gorsze niż ich brak. Okulista wyjaśnia po co nam filtry w okularach – Dr Michał Szot

Tanie okulary przeciwsłoneczne mogą być gorsze niż ich brak. Okulista wyjaśnia po co nam filtry w okularach

Okulary przeciwsłoneczne to nie tylko modny gadżet, czy ładny dodatek do stylizacji. To element dbania o wzrok. O tym, dlaczego filtry w okularach są tak ważne, z jakiego powodu lepiej opanować chęć kupienia tanich okularów przy plaży i czy warto namówić dziecko do noszenia okularów przeciwsłonecznych zamiast czapki z daszkiem mówi Michał Szot, specjalista chorób oczu z warszawskiej Kliniki Retina.

Jakie okulary naprawdę chronią przed słońcem?

Jak słońce wpływa na oczy?

Słońce może szkodzić oczom, szczególnie chodzi tutaj o zaburzenia nawilżenia oka. Promienie UV wpływają też na wewnętrzne struktury oka, czyli m.in. siatkówkę. Dlatego należy je chronić, nosząc okulary przeciwsłoneczne z filtrami UVA, UVB. Promienie słońca w połączeniu z wadami wzroku, np. krótkowzrocznością czy nadwzrocznością mogą powodować, że gorzej widzimy.

Co to znaczy, że okulary powinny mieć filtr? Jak kupić okulary, które będą miały ten właściwy?

Najlepiej kupić okulary pochodzące z certyfikowanych sklepów, sprzedających okulary. Pojawia się dość dużo podróbek, które można kupić na bazarach czy przy plaży, ale one nie mają filtrów. To tylko przyciemniane szybki, imitujące barwą okulary słoneczne. Noszenie takich okularów powoduje rozszerzenie źrenicy, oko naturalnie wtedy jest niechronione i duża dawka elektronów, czyli fali świetlnej wpada do niego, mogąc spowodować szkody. Natomiast filtr, który jest w certyfikowanych okularach przeciwsłonecznych powoduje, że te szkodliwe promienie nie wpadają na siatkówkę, ale są odbijane, wytłumiane w okularach.

Uwaga na okulary z bazaru

Czyli kupienie okularów na bazarze może przyczynić się do tego, że oczy później będą chorować?

Tak. Oko ludzkie ma na tyle samoistnie wbudowanych mechanizmów ochronnych, że przy dużym nasłonecznieniu źrenica, czyli tęczówka, zwęża się. Mamy wówczas bardzo wąziutkie źrenice, jak łebki szpilki. Właśnie po to, żeby oko naturalnie się broniło przed dużym nasłonecznieniem. Natomiast przy założeniu ciemnych okularów bez filtrów, ono jest oszukiwane. Oko „myśli”, że nie ma słońca, rozszerza źrenicę, a wtedy wpada przez nią więcej promieni UV i może to uszkodzić siatkówkę i spowodować duże zmiany wewnętrzne oka.

Czy w cieniu też trzeba nosić okulary przeciwsłoneczne?

Promieniowanie UV może przenikać przez konary drzew i odbijać się od powierzchni np. kamieni, więc noszenie okularów nawet w cieniu jest korzystne dla oczu. Natomiast nie jest to konieczność. 

Daszek może by wystarczył? Albo kapelusz z dużym rondem?

U dzieci jest to wystarczające, ale u osób dorosłych albo tych w podeszłym wieku lepsze jest założenie okularów przeciwsłonecznych i nawet dodatkowo czapki z daszkiem lub kapelusza.

Myślałam, że powie Pan, że dzieci są bardziej narażone na szkodliwe działania słońca.

Małe dzieci i noworodki tak, natomiast u dziecka do dwóch lat trudne jest założenie okularów przeciwsłonecznych. Niewiele jest też certyfikowanych okularów dla tak małych dzieci. Poza tym dzieci mają duże naturalne zdolności ochronne, które u nich sprawnie działają. Zresztą tak małe dzieci w ogóle nie powinny przebywać w pełnym słońcu. Dlatego wystarczy u nich daszek. Jednak dzieciom, które mimo wszystko są na pełnym słońcu, zalecałbym założenie okularów chroniących przed UV. 

Jakie okulary przeciwsłoneczne powinno nosić dziecko starsze niż dwuletnie?

Okulary muszą być dobrze dopasowane do buzi dziecka, czyli chronić całe oko. Oznacza to, że światło słoneczne nie powinno wpadać z boku.

Okulary z filtrem, jakie wybrać?

Czy okulary z funkcją polaryzacji to dobre rozwiązanie?

Polaryzacja przydaje się, gdy zależy nam na zwiększeniu kontrastu widzenia, np. w samochodzie czy na rowerze. Jakość widzenia jest dużo lepsza w takich szkłach.

W jakich chorobach oczu noszenie okularów przeciwsłonecznych jest konieczne?

Jest potrzebne głównie u osób z uszkodzeniami siatkówki, plamki żółtej, czyli wtedy kiedy patrzymy głównie obwodem. Okulary przeciwsłoneczne wtedy pomagają, ponieważ uruchamiamy część obwodową siatkówki, która jest jeszcze sprawna. Choroby plamki żółtejpowodują bowiem, że uszkadzana jest centralna część oka. Osoba dotknięta taką chorobą lepiej widzi w półmroku.

Czerniak oka, dlaczego pojawia się ta choroba?

Czy nienoszenie okularów przeciwsłonecznych może być przyczyną czerniaka oka?

Może być. Mechanizm, który podobnie jak w skórze działa bezpośrednio na komórki barwne. Działa również w oku. Uruchamia się cała kaskada reakcji, pobudzających do produkcji niewłaściwych komórek. Pod wpływem fotonów światła ultrafioletowego dochodzi do zmian w materiale genetycznym i komórki prawidłowe zmieniają się w nowotworowe.

Czy to daje jakieś objawy?

Na początku nie ma objawów. Potem, gdy choroba się rozwinie, może pojawić się ból oka. Dlatego regularne badania wzroku są tak potrzebne, bo lekarz widząc zmiany może wykonać dodatkowe badania, np. USG, które pokaże, czy zmiana jest zmianą guzową. Można wówczas szybko zareagować.

Wywiad: Ewa Basińska, politykazdrowotna.com kwiecień 2025

Pobrano z https://politykazdrowotna.com/artykul/tanie-okulary-przeciwsloneczne-n1532423