Електрофізіологія
ЗАГАЛЬНА ІНФОРМАЦІЯ
Електрофізіологія – це група обстежень, які дозволяють простежити електричну активність як сітківки ока, так і зорового нерва. Вони надають цінні дані, необхідні для діагностики. Електрофізіологія також контролює лікування багатьох офтальмологічних і системних захворювань, які викликають офтальмологічні симптоми.
Існує три види електрофізіологічних досліджень:
- електроретинографія, яка вимірює електричну функцію сітківки (ЕРГ),
- електроокулографія (ЕОГ) – вимірювання функції пігментного епітелію сітківки та фоторецепторів,
- зорові викликані потенціали, які відображають силу, з якою сигнали від ока стимулюють зорову кору головного мозку (VEP, VER).
У Клініці офтальмології сітківки проводять всі три види обстеження, підбираючи вид обстеження відповідно до потреб пацієнта.
ПРАКТИЧНА ІНФОРМАЦІЯ
Як виглядає обстеження?
Електрофізіологічне дослідження безболісне. Тривалість залежить від виду обстеження, тому може зайняти від 15 хвилин до години. Готуватися до нього не потрібно. Для пацієнтів з неврологічними захворюваннями (наприклад, епілепсія або інші) обов’язковим є надання направлення на обстеження від невролога або терапевта. У направленні повинно бути точно зазначено, яке саме обстеження необхідно провести та з якої причини рекомендовано обстеження. Направлення до лікарні просимо принести особисто або надіслати електронною поштою на адресу a.kowalik@retina.pl.
Залежно від типу обстеження, персонал може вводити або не вводити краплі, що розширюють зіниці.
Увага! Якщо застосовуються краплі, що розширюють зіниці, пацієнту не слід керувати автомобілем протягом приблизно 3 годин після обстеження.
Важливо! Для правильної інтерпретації електрофізіологічного обстеження необхідні додаткові обстеження, такі як:
– знімок очного дна (зроблений найпізніше 6 місяців тому)
– ОКТ-дослідження макули та зорового нерва
– історія попереднього лікування (якщо воно проходило в іншому закладі).
Вищевказані додаткові обстеження також можна пройти в клініці та лікарні “Ретіна” (оплата згідно з прейскурантом).
ЕРГ
Badanie elektroretinograficzne (ERG) pozwala na uzyskanie informacji o funkcjonowaniu poszczególnych warstw siatkówki. Siatkówka oka jest wypustką mózgu, potrafiącą zamieniać światło w sygnał elektryczny, który dociera do mózgu drogą nerwu wzrokowego.
Badanie polega na pomiarze przepływu prądu między elektrodą umieszczoną na rogówce, a elektrodą umieszczoną na czole. Przepływ prądu przedstawiony jest w postaci wykresu zwanego elektroretinogramem, przypominającym nieco wykres EKG.
Badanie czynności elektrycznej siatkówki przeprowadza się zarówno w ciemności, jak i w świetle. Na początku oko adaptuje się do ciemności przez około 20–30 minut. Po tym czasie przeprowadza się badanie. Następnie pacjent czeka około 10 minut w oświetlonym pomieszczeniu, tak żeby oko przystosowało się do światła. Potem ponownie wykonuje się pomiary. Pozwala to na zmierzenie czynności obu typów fotoreceptorów; pręcików odpowiedzialnych za widzenie w ciemności pręcików i czopków odpowiedzialnych za widzenie w świetle.
PATTERN ERG
Celem badania Pattern ERG (PERG) jest określenie funkcji komórek zwojowych siatkówki, ma to znaczenie w chorobach nerwu wzrokowego takich jak jaskra.
Badanie Pattern ERG wykonuje się w oświetlonym pomieszczeniu, źrenic się nie rozszerza. Tak samo, jak w przypadku badania ERG, po wcześniejszym znieczuleniu kroplami rogówki, pacjentowi zakładane są elektrody.
ЕОГ
Badanie EOG czyli elektrookulografia wykorzystywana jest (podobnie jak ERG) do oceny niektórych chorób plamki żółtej, w szczególności choroby Besta (dystrofia żółtkowata).
Badanie wykonywane jest po uprzednim rozszerzeniu źrenicy kroplami. Przed badaniem pacjent adaptuje się do światła przez około 30 minut. Elektrody przykleja się na skórę przy kącikach oczu, po dwie dla każdego oka oraz jedną elektrodę uziemiającą na środku czoła. Pacjent siedzi z głową opartą o podpórkę w czaszy urządzenia i śledzi oczami czerwone diody. Badanie trwa około 30 minut i składa się z 2 faz: około 15 minut w świetle, około 15 minut w ciemności.
Зорові викликані потенціали (VEP, VER)
Wzrokowe potencjały wywołane (VEP – Visual Evoked Potentials, Visual Evoked Response), dostarczają informacji o całej drodze wzrokowej, poczynając od siatkówki, a kończąc na strukturach mózgu. Wzrokowe potencjały wywołane służą do oceny, czy pacjent w ogóle widzi. Ma to szczególne znaczenie przy podejrzeniu uszkodzenia drogi wzrokowej w mózgu.
Do badania nie rozszerzamy źrenic. Badanie wykonujemy oddzielnie dla każdego oka. Niebadane oko przykrywamy czarną przepaską lub w przypadku pacjentów z okularami, za okulary wkładamy przesłonkę. Do badania wykorzystujemy trzy elektrody, przyklejane w odpowiednich miejscach na głowie.
VEP стимульоване шахівницею (VEP Pattern)
Pacjent siedzi naprzeciwko monitora komputerowego w odległości 80 cm. Na monitorze wyświetlana jest czarno–biała szachownica. Podczas badania szachownica porusza się. Na jej środku znajduje się czerwony krzyżyk, na którym pacjent powinien skupić wzrok. Jeśli pacjent nosi okulary, nie zdejmuje ich do badania. Badanie trwa około 15 minut.
VEP стимульоване спалахом (VEP Flash)
W odróżnieniu od VEP Pattern do badania używa się błysków światła (flash). Podczas badania pacjent opiera głowę o podpórkę w czaszy i patrzy na migoczące światło – podobne do lampy błyskowej lub błysku flesza aparatu fotograficznego (w przypadku małych dzieci badanie można wykonać w niewielkiej odległości od czaszy). Pacjent podczas badania patrzy przed siebie i mruga normalnie, jeśli zachodzi potrzeba. W zależności od stopnia współpracy badanie trwa ok. 10–15 minut.
Więcej informacji o badaniach elektrofizjologicznych w filmie poniżej:
https://www.youtube.com/watch?v=qqEcUUKJ2C8&t=1s